Για τον ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟ και την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Για να δεις τα αστέρια, πρέπει να σηκώσεις το κεφάλι.



7 Αυγούστου 2011

Δημήτρης Αποστολάκης: «Το βαθιά προσωπικό είναι βαθιά κοινωνικό και αντίστροφα...»


                       ΑΥΓΗ  
                 ΚΥΡΙΑΚΗ 7/8/2011
 
Ο σχετικά μικρός όγκος του έργου των Χαΐνηδων δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο αντίστροφος με την αξία και την ποιότητά του! Επί πολλά χρόνια αυτό το ιδιότυπο και τόσο προσωπικό, αληθινά διαφορετικό σχήμα (το οποίο αισίως έχει φτάσει να απαρτίζεται από εννέα μέλη) ορμώμενο κατά βάση εκ Κρήτης αλλά κάθε άλλο παρά περιοριζόμενο -με τη χωρική και όχι μόνον έννοια...- σε αυτή (εμ)πλουτίζει τη σημερινή ελληνική μουσική με δουλειές που πατούν εξαιρετικά στέρεα στην παράδοση -και πάλι της Κρήτης αλλά και πολλές άλλες...- με σκοπό όμως να διερευνήσουν μουσικά, στιχουργικά μα και γενικότερα πολιτισμικά το παρόν και να επιχειρήσουν αντίστοιχα και όσο αυτό είναι δυνατόν να ανιχνεύσουν το μέλλον. Όχι μόνο δεν αποτελεί εξαίρεση αυτού του κανόνα ο τελευταίος τους δίσκος αλλά αντίθετα αναμφίβολα είναι ο πιο ώριμος μα και φιλόδοξός τους και πιθανότατα ο καλύτερος μέχρι στιγμής.
Το «Αγροκτηνοτροφικά Και Μητροπολιτικά» είναι ένα διπλό CD που τα ισάριθμα μέρη του είναι πολύ διαφορετικά μεταξύ τους αλλά ταυτόχρονα και αλληλοσυμπληρώνονται με το παραπάνω. Το πρώτο μέρος -που αντιστοιχεί στο πρώτο σκέλος του παράδοξου σε πρώτη ανάγνωση τίτλου- περιλαμβάνει τραγούδια με άξονα την κρητική μουσική, εμπνευσμένα και εν πολλοίς με επίκεντρο της θεματολογίας τους το μεγαλύτερο και τόσο όμορφο ελληνικό νησί και με τη συμμετοχή μιας εκλεκτής ομάδας εκπροσώπων της μουσικής παράδοσης του (Κωστής Αβυσσινός, Μανώλης Λιαπάκης, Γιώργος Ξυλούρης (Ψαρογιώργης), Γιώργης Παπαδάκης, Μιχάλης Τζουγανάκης και Ψαραντώνης). Στο «Μητροπολιτικά» ο ήχος είναι διαφορετικός, πιο σύγχρονος και αγγίζει πολύ περισσότερες παραδόσεις μα και μουσικά είδη και η αστική θεματολογία των τραγουδιών του πιο κοινωνική μα και εσωτερική ταυτόχρονα. Λιγότερες οι συμμετοχές εδώ και, αν αυτή του θαυμάσιου σαξοφωνίστα και ιδρυτικού μέλους των Mode Plagal Θοδωρή Ρέλλου δεν ξαφνιάζει, δεν συμβαίνει φυσικά το ίδιο με αυτή του... Δημήτρη Πουλικάκου! Ο Δημήτρης Αποστολάκης, «εγκέφαλος» και, έστω και άτυπα, ηγετική φυσιογνωμία των Χαΐνηδων (όσο και αν ο ίδιος πιθανότατα απεχθάνεται βαθύτατα αυτό τον όρο...) είχε πολλά να μας πει για τις διαφορές μα και τις ομοιότητες των δύο ισοδύναμων πλευρών του άριστου νέου πονήματος τους και τις σχέσεις αμφοτέρων με το ελληνικό κοινωνικό γίγνεσθαι του 2011.

Συνέντευξη στον Θάνο ΜΑΝΤΖΑΝΑ

* Δημήτρη, μετά από τόσα χρόνια θα έλεγες ότι αυτό που κάνετε είναι μια συνέχεια της κρητικής μουσικής ή είναι απλά... Χαΐνηδες που φυσικά εκκινούν από την κρητική μουσική παράδοση;
Η ζωή και η καλλιτεχνική έκφραση είναι σύνθεση (συνειδητή και ασυνείδητη) κεκτημένων γνώσεων, δηλαδή παραδόσεων, ποτέ και τίποτα δεν είναι μονήρες. Η κρητική μουσική λοιπόν είναι μια από τις συνιστώσες έκφρασης της ομάδας, δεν θα ήταν δυνατόν να μην έχει επιρροές από τον τόπο που μεγάλωσαν κάποια από τα εννέα μέλη της. Το αντίθετο δεν έχει παρατηρηθεί παγκοσμίως.

* Μετά από τόσα χρόνια δεν μπήκατε ποτέ στον πειρασμό ή έστω δεν σας πέρασε από το μυαλό να αφήσετε το νησί σας και να έρθετε στην Αθήνα για να ακολουθήσετε μια «κανονική επαγγελματική καριέρα» στη μουσική; Εσύ προσωπικά αλήθεια πιστεύεις ότι είσαι πριν απ' όλα μουσικός ή εξακολουθεί να είναι κάτι που το κάνεις μόνον επειδή σε ευχαριστεί και χωρίς να το θεωρείς «δουλειά»;
Οι περισσότεροι από τους Χαΐνηδες ζουν στην Αθήνα. Εγώ προσωπικά δηλώνω νομάδας και ειδικά στην Ελλάδα πρόσφυγας. Η δουλειά είναι «επονείδιστος βαναυσία» κατά τον Πλάτωνα και ποτέ δεν θα δούλευα. Όμως εργάζομαι. Θεωρώ ηλίθιο και ανήθικο να κυνηγάς δουλειές και καριέρες. Τώρα για το τι είμαι, μουσικός ή ο σουλτάνος Βαγιαζίτ ή ο Γκούφι, δεν μπορώ να ασχολούμαι με την αμφιβολία της εγωιστικής μου ύπαρξης την ώρα που μ’ αρέσει να παρατηρώ και να συμμετέχω στο θαύμα της οικουμενικής μου θεϊκότητας.

* Αυτός λοιπόν είναι ο δίσκος «της κρίσης και του Μνημονίου»; Είναι η απάντηση/αντίδρασή σας σε όσα βιώνουμε, συλλογικά και προσωπικά, για περισσότερο από ένα χρόνο;
Οι εργασίες της αληθινής ανάγκης αυτοκαθορίζονται διαλέγοντας τον χρόνο και τον χώρο τους. Η κρίση προϋπήρχε, ήταν εδώ πολύ νωρίτερα και μάλιστα από καταβολής ελληνικού κράτους. Εκδηλώθηκε τώρα σαν οικονομική αλλά ήταν και είναι βαθύτατα πολιτισμική. Συνέπεσε λοιπόν -και δεν θα μπορούσε να ήταν αλλιώς τη στιγμή που οι Έλληνες παρουσιάζουν φαινόμενα κοινωνικής αποσύνθεσης, ατομισμού, φοβικότητας και γενικά αυξημένης εντροπίας- οι Χαΐνηδες να εκφραστούν με δυο τολμηρά, δύσκολα και πολυάνθρωπα ψηφιδωτά (δηλαδή με υψηλή φιλοδοξία εντροπικής μείωσης) που αντίστοιχα είναι τα δύο μέρη αυτής της δουλειάς.

* Ποιες θα έλεγες επιγραμματικά ότι είναι οι αιτίες αυτής της πολυσύνθετης και πολυεπίπεδης κρίσης αλλά και οι υπεύθυνοί της;
Τα αίτια χάνονται στα βάθη του χρόνου. Από τη δεκαετία του '80 ο αμοραλισμός της αγοράς αντικατέστησε την όποια ηθική ντροπή των εθνικών κρατών (άλλων νοσηρών κατασκευασμάτων). Η τεχνολογική πρόοδος άφησε αιώνες πίσω την πνευματική πρόοδο του πλανήτη. Οι Έλληνες του 2011, χρόνια γαλουχημένοι με ψεύτικους φυλετικούς μύθους, χρεωκόπησαν μαζί με την τηλεδημοκρατία τους, μοναχικοί και ανίκανοι, συντηρητικοί, ρατσιστές, μίζεροι, αντιπαραγωγικοί και βαθιά αμόρφωτοι απεμπόλησαν οποιοδήποτε στοιχείο λιτότητας και συλλογικής οικονομίας. Η ευθύνη ανήκει σ’ όλους, περισσότερο όμως στους κατόχους του πολιτικού, του πολιτισμικού, του κοινωνικού και του οικονομικού κεφαλαίου (κομματάρχες, «καλλιτέχνες», μιντιάδες και άλλα συναφή μιάσματα).

* Ποια είναι η κεντρική διαφορά, τόσο στη σύλληψη όσο και στη σύνθεση/υλοποίησή τους, ανάμεσα στα «Αγροκτηνοτροφικά» και τα «Μητροπολιτικά»; Και γιατί τα πρώτα είναι τόσο περισσότερα από τα δεύτερα, με αποτέλεσμα το αντίστοιχο CD να είναι μεγαλύτερο σε διάρκεια από το άλλο κατά σχεδόν το ένα τρίτο;
Κατ' αρχάς το όλο εγχείρημα υπερβαίνει τις δύο ώρες και καθ’ όλη τη διάρκεια της εργασίας δεν ασχοληθήκαμε καθόλου με χρόνους τραγουδιών ή δίσκων. Σίγουρα κάθε ένας από τους δυο δίσκους έχει διαφορετική γλώσσα, μουσικές φόρμες, ανάπτυξη και ενορχήστρωση (ο πρώτος πιο minimal και ο δεύτερος πιο σύνθετος). Όμως οι δυσκολίες είναι ίδιες αφού πρόκειται για δυο καινούργιους και ξεχωριστούς κώδικες, δυο νέα φαντασιακά αρχέτυπα που το ένα είναι το δυϊκό ανάλογο του άλλου.

* Τι σε εμπνέει περισσότερο στιχουργικά, αυτά που σκέφτεσαι και νιώθεις ή αυτά που συμβαίνουν γύρω σου, τόσο στην προσωπική σου ζωή όσο και στην κοινωνία;
Δεν ξέρω πότε και γιατί έρχεται η έμπνευση. Όμως ξέρω σίγουρα ότι το βαθιά προσωπικό είναι βαθιά κοινωνικό και αντίστροφα.

* Τι είναι περισσότερο οι Χαΐνηδες, ένα συγκρότημα με την τυπική έννοια του όρου, ένα μουσικό σχήμα, μια κολεκτίβα ή μια παρέα που απλά τυχαίνει και να παίζει μουσική;
Κάθε νέα ύπαρξη στριμώχνεται σε παλιές λεκτικές φυλακές. Οι Χαΐνηδες έχουν στοιχεία από όλα αυτά που είπες, έχουν από καταβολής τους ισότητα μισθών και δεν συναγελάζονται με κανενός είδους εξουσία. Μαθητεύουν και πειραματίζονται, ακροβατώντας (ως όφειλαν) μεταξύ του τραγικού και του γελοίου.

* Οι συμμετοχές στο «Αγροκτηνοτροφικά» θα έλεγα ότι είναι σε γενικές γραμμές αναμενόμενες, όχι όμως και στο «Μητροπολιτικά». Κατ’ αρχήν και πέραν από το γεγονός ότι είχατε συνεργαστεί παλαιότερα με τους Mode Plagal, πώς προέκυψε η τόσο έντονη ανάμειξη του Θοδωρή Ρέλλου;
Για έναν καλό γνώστη των τοπικών παραδόσεων της ανατολικής Μεσογείου το «Αγροτοκτηνοτροφικά» (και οι συμμετοχές) είναι κάθε άλλο παρά αναμενόμενα αφού προϋποθέτει καλή γνώση αυτών των παραδόσεων και ικανότητα νέας σημασιολογικής απόδοσης σε ήδη υπάρχουσες κατηγορίες. Στο «Μητροπολιτικά» η σύμπραξη με τους Mode Plagal (που ξεκίνησε με το «Η Κάθοδος Των Σαλτιμπάγκων») συνεχίζεται με τον Τάκη Κανέλλο που γίνεται μέλος και των Χαΐνηδων και τον Θοδωρή Ρέλλο που συμμετέχει εκτελεστικά μα και ενορχηστρωτικά στο εν λόγω πείραμα. Όπως καταλαβαίνεις, απ’ αυτήν αλλά κι από άλλες περιπτώσεις, οι Χαΐνηδες δεν κάνουν ευκαιριακές σχέσεις και ούτε επιδίδονται σε εμπορικά τεχνάσματα.

* Η πιο απρόβλεπτη όμως συμμετοχή είναι σίγουρα αυτή του Δημήτρη Πουλικάκου για την οποία απλά θα σε ρωτήσω... πώς και γιατί;
Ο Δημήτρης Πουλικάκος είναι ένας... αστικός μύθος και είναι τιμή που συνέπραξε μαζί μας. Ήρθε πολύ πρόθυμα ύστερα από την πρόσκληση του φίλου και συνεργάτη του Τάκη Κανέλλου. Το εγχείρημα κάλεσε στην ουσία τον Μήτσο για να δώσει το δικό του χρώμα στη «ροκιά» του δεύτερου δίσκου.

* Γενικά αισιόδοξος ή απαισιόδοξος για το μέλλον, τόσο προσωπικά όσο και ως μέλος της... πολύπαθης ελληνικής κοινωνίας;
Οι Σούφι λένε ότι η ύπαρξη είναι καλή. Ό,τι είναι κακό δεν υπήρξε. Πιστεύω ότι οι ανθρώπινες κοινότητες θα βρουν νέους δρόμους κοινωνικής συμβίωσης, ίσως μέσα από δύσκολα μονοπάτια που εμείς δεν μπορούμε ούτε καν να φανταστούμε. Θα μ’ άρεσε να δω κάποτε αυτόνομες, αυτοθεσμιζόμενες κοινότητες που θα ζουν αλληλέγγυα και θ’ ακολουθούν τον κοσμικό χορό της φυσικής αναδημιουργίας.

* Και τα επόμενα σχέδιά σας, όσα τουλάχιστον είναι αρκετά σίγουρα ώστε να μπορούν να ανακοινωθούν;
Αν θες να κάνεις τον Θεό να γελάσει πες του τα μελλοντικά σου σχέδια! Προς το παρόν περιοδεύουμε στην επικράτεια και τον χειμώνα (Θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος) θα παρουσιάσουμε τη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη σε συνεργασία με την ομάδα χορού και ακροβασίας «Κι όμως κινείται».

Για κάποιο λόγο η ενασχόληση των Χαΐνηδων με το συγκεκριμένο κορυφαίο έργο της Αναγέννησης μας φαίνεται τόσο αυτονόητη, σχεδόν αναμενόμενη, ώστε δεν μπορούμε παρά να την περιμένουμε με αληθινή ανυπομονησία...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου