30/900

ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΚΟΜΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΠΛΑΝΟ 30/900

Ερώτηση: Τι σχέση έχει το πλάνο 30/900 με την ανεργία;
Απάντηση: Στην πρώτη παρουσίαση της σχετικής ανάλυσης, στις 27 Ιούνη (η εισήγηση υπάρχει ολόκληρη εδώ) αναγνωρίσαμε την μαζική ανεργία σαν την μια άκρη του φάσματος της ΥΠΟΤΙΜΗΣΗΣ της εργασίας, το ένα απ’ τα δύο όρια αυτής της τακτικής των αφεντικών. Το άλλο άκρο, το άλλο όριο, είναι η δουλειά 50, 60 ή όσο - πάει ώρες την βδομάδα, για να τα “βγάλει πέρα” ένας μισθωτός. Ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο άκρα είναι το υπόλοιπο φάσμα, δηλαδή η μαύρη / ανασφάλιστη δουλειά, η εξαρτημένη σχέση που εμφανίζεται σαν “ελεύθερο επάγγελμα” (“μπλοκάκια”), τα part time ωράρια, τα σπαστά ωράρια, η ωρομισθία, οι κατά βούληση (του αφεντικού) κακοπληρωμένες ή απλήρωτες υπερωρίες, κλπ. Με δυο λόγια, όταν έχει κάποιος μπροστά του όλο αυτό το φάσμα (που αφορά εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες και εργάτριες, ντόπιους και μετανάστες, στην ελλάδα - και στο σύνολο του καπιταλιστικού κόσμου) πρέπει να καταλάβει το εξής: τα αφεντικά έχουν πια τον απόλυτο έλεγχο της κατανομής του γενικού, διαθέσιμου κοινωνικά χρόνου εργασίας, και χειρίζονται (αυτό τους το μονοπώλιο) μέσα από διάφορες μορφές αλλά πάντα με τον ίδιο στόχο: υποτίμηση, υποτίμηση, υποτίμηση.
Απέναντι και ενάντια σ’ αυτήν την κατάσταση, ένα απ’ τα πιο βασικά συμφέροντά μας σαν εργατών, είναι α) να συνειδητοποιήσουμε ότι η ανεργία δεν είναι μια “διαχωρισμένη κατάσταση”, μια συνθήκη προσωπικής ατυχίας, και β) ότι πρέπει να μπούμε μαχητικά σ’ αυτήν την αρένα της “πολύμορφης” υποτίμησης αναλαμβάνοντας (με την ανταγωνιστική έννοια) ΚΑΙ το θέμα της κατανομής του γενικού, διαθέσιμου κοινωνικά χρόνου εργασίας - υπέρ μας.
Και καταλαβαίνει κανείς εύκολα ότι η γενική μείωση του βασικού χρόνου εργασίας από 40 σε 30 ώρες της εβδομάδα (με αύξηση του βασικού μισθού στα 900 ευρώ καθαρά), μια μείωση δηλαδή του βασικού χρόνου εργασίας κατά 25%, αποτελεί μια δικαιότερη κατανομή της εργασίας, επιτρέποντας σε πάμπολλους άνεργους να βρουν αξιοπρεπή δουλειά. Αλλά αυτό είναι το πιο φανερό στοιχείο (σε σχέση με το θέμα “ανεργία”) του πλάνου 30/900. Το λίγο βαθύτερο είναι πως όλοι αυτοί που δουλεύουν (με οποιοδήποτε καθεστώς) και όλοι αυτοί που δεν βρίσκουν δουλειά, ΕΧΟΥΝ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΚΟΙΝΟ ΣΤΟΧΟ, που αντανακλά και δίνει μορφή στο κοινό - δηλαδή το ταξικό - συμφέρον. Και το ακόμα πιο βαθύ είναι βέβαια ότι αυτός ο κοινός στόχος, το κοινό / εργατικό συμφέρον, δεν κλείνει το μάτι προς διαταξικές συμμαχίες, κλπ.
Ερώτηση: Ακόμα κι αν παραδεχτεί κανείς ότι η λογική του πλάνου 30/900 είναι αρκετά συνεπής και συνεκτική από προλεταριακή σκοπιά, είναι αυτό αρκετό για να υιοθετηθεί από ένα ικανό μέρος των σύγχρονων εργατών και εργατριών;
Απάντηση: Όχι, δεν είναι αρκετό. Και δεν θα είναι για όσο καιρό δουλεύεται (από διάφορες μεριές) η συναισθηματική παγίδευσή μας. Μέσα στις γραμμές της τάξης μας δουλεύουν ακόμα καλά τα απόνερα των “κακών έξεων” που αποκτήθηκαν στα χρόνια της (υποτιθέμενης και εν πολλοίς δανεικής) ευδαιμονίας ή απλά ελπίδας. Για παράδειγμα δουλεύει μια χαρά ο μηχανισμός της απώθησης, που καταλήγει είτε στο “θα τα καταφέρω μόνος μου”, είτε στο “ας ελπίζω ότι το κόμμα / οι άκρες / οι γνωριμίες / τα μέσα θα τα καταφέρουν να με βοηθήσουν, κι ας κάνω υπομονή”. Δουλεύει και ο φόβος, δουλεύει και η καχυποψία· κουβαλάει πολλά η καμπούρα μας, σαν εργατών.
Επιμένουμε όμως, και θα συνεχίσουμε έτσι, στην ΤΑΞΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ (κι όχι σε “ταξικές εντυπώσεις” ή συναισθηματισμούς) για δύο βασικά λόγους. Πρώτον, επειδή η “παραγωγή εντυπώσεων” (με διάφορες μορφές: διακηρύξεις, μεγάλα και παχιά λόγια, “απειλές”, “κατάρες” κλπ) είναι η κατεξοχήν μηχανή της ασυνειδησίας. Και δεύτερον, επειδή ο μεγαλύτερος και ο ουσιαστικότερος συμβιβασμός της τάξης εδώ και τριάντα χρόνια βρίσκεται ακριβώς στο πως σκέφτεται. Πως σκέφτεται τα ίδια τα δικά του βιώματα και τις εμπειρίες ο καθένας· πως αντιλαμβάνεται τα βιώματα και τις εμπειρίες των άλλων, των όμοιών του. Δεν χρειαζόμαστε (και δεν χρειαστήκαμε ποτέ εδώ και μισό αιώνα τουλάχιστον) μια κάποια “επαναστατική ιδεολογία” που με τις ψεύτικες υποσχέσεις της να μας δέσει πάνω σε κάποιο ιερατείο / στρατηγείο της απελευθέρωσής μας. Χρειαζόμαστε όμως μια τετράγωνη, συνεκτική, “σκληρή” προλεταριακή λογική, που να αναλύει και να συνθέτει (ξεκινώντας απ’ τα άμεσα βιώματα αλλά όχι μένοντας σ’ αυτά) ΑΝΑΠΟΔΟΓΥΡΙΖΟΝΤΑΣ κυριολεκτικά την καπιταλιστική εννόηση, αντίληψη του (καπιταλιστικού) κόσμου. Αν η παλιά κουβέντα του Μαρξ για το τέλος της φιλοσοφίας και για το έργο της κριτικής που πρέπει να στήσει τον κόσμο με το κεφάλι επάνω και τα πόδια κάτω έχει σήμερα μιαν αξία, είναι επειδή ΕΜΕΙΣ, σαν εργάτες, σαν τάξη, αντιλαμβανόμαστε την ίδια την ζωή μας με το κεφάλι κάτω και τα πόδια στον αέρα. Και φυσικά έτσι είναι πανεύκολο να μας τσακίσουν.
Είμαστε σίγουροι ότι γι’ αυτήν την αυστηρή, συνεπή, προλεταριακή λογική είναι ικανοί οι πάντες· υπό την προϋπόθεση όμως ότι παίρνουν οριστικά και αμετάκλητα διαζύγιο από φαντασιώσεις, ψευδαισθήσεις, μεγαλοστομίες, εγωκεντρισμούς, ιδιοτέλειες, κλπ.
Ερώτηση: Υπάρχει μια άποψη που υποστηρίζει ότι η απάντηση στην ανεργία είναι η δημιουργία συνεταιριστικών επιχειρήσεων, που μάλιστα ονομάζονται “κολλεκτίβες”.
Απάντηση: Πρώτα πρώτα αυτή η ιδέα είναι παμπάλαιη. Οπωσδήποτε απ’ τον 19ο αιώνα! Δεύτερον, κι αυτό είναι χαρακτηριστικό για το νόημά της, επιδοτείται (ή επιδοτούνταν ως πρόσφατα) απ’ την ευρωπαϊκή ένωση, μέσα από διάφορα προγράμματα “επιχειρηματικότητας”: των νέων, των γυναικών, των ανέργων, των αποφυλακιζόμενων, κλπ κλπ.
Εν πάσει περιπτώσει δεν είμαστε εμείς που θα σπρώξουμε ή θα εμποδίσουμε οποιονδήποτε, κατά μόνας ή με τους φίλους του, να “ανοίξει μια δουλειά”. Πρέπει όμως να θυμίσουμε απλά πράγματα ενάντια στην αποπροσανατολιστική ιδεολογία ότι οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις είναι Η λύση για τους ανέργους.
Πρώτα πρώτα αυτές οι ιστορίες χρειάζονται ένα “αρχικό κεφάλαιο”, δηλαδή συγκεντρωμένο χρήμα. Πόσοι και ποιοί άνεργοι έχουν σήμερα καταθέσεις ή περιουσία τέτοιου είδους και μεγέθους ώστε “να ρίξουν ρευστό στο ξεκίνημα μιας επιχειρήσης”;
Δεύτερον, μια επιχείρηση, αδιάφορο αν λέγεται “κολλεκτίβα”, “κομμούνα” ή όπως θέλουν τα μέλη της (η επίσημη ονομασία του είδους “ομόρρυθμη”, “ετερόρρυθμη” κλπ είναι πιο συνεπής...) είναι μια επιχειρήση μέσα στον καπιταλισμό. Έχει δηλαδή ομοειδείς ανταγωνιστές. Κι αυτό σημαίνει πως είτε μπορεί “να πάει καλά”, είτε “να αποτύχει” - με όρους πάντα καπιταλιστικού, επιχειρηματικού ανταγωνισμού. Σε κάθε περίπτωση είναι αποδεδειγμένο (και λογικό) ότι οι “συνεταιριστές”, εφόσον δεν κατέχουν μονοπωλιακή θέση, είναι υποχρεωμένοι για άγνωστης διάρκειας διάστημα (όχι μικρό πάντως) να κάνουν ακόμα και το σκατό τους παξιμάδι προκειμένου να αντέξουν (ως προς τις τιμές αυτών που πουλάνε) τον επιχειρηματικό ανταγωνισμό. Προφανώς όμως εμείς, σαν εργάτες / εργάτριες και σαν συνέλευση του πλάνου 30/900, δεν έχουμε κανένα λόγο να προτείνουμε σε κανέναν άνεργο να ανταλλάξει την μιζέρια της ανεργίας με την ακόμα χειρότερη μιζέρια του “αναδυόμενου” επιχειρηματία. Έχουμε πάμπολλους λόγους ενάντια σ’ αυτό.
Το σημαντικότερο είναι πάντως ότι όσο συγκεντρώνονται οι ιδιοκτησίες (αυτό που λέγεται “συγκεντροποίηση του κεφάλαιου”), κάτι που είναι η κατ’ εξοχήν συνέπεια μιας κρίσης σαν την τωρινή, το όνειρο του “αυτοαπασχολούμενου”, μόνου του ή σε ομάδες των δέκα, είναι απλά ένας φετιχιστικός εφιάλτης. Το κέρδος στον καπιταλισμό παράγεται από την ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, και όχι από την “αυτο-εκμετάλλευσή της” όπως θέλουν να πιστεύουν οι (αριστεροί, “επαναστάτες”, κλπ) μικροαστοί για να έχουν τη συνείδησή τους ήσυχη!
Αυτό σημαίνει δύο τουλάχιστον απλά πράγματα. Οποιοσδήποτε συνεταιρισμός “πηγαίνει καλούτσικα” στο ξεκίνημά του, αργά ή γρήγορα θα χρειαστεί να πατήσει στην εκμετάλλευση της δουλειάς “τρίτων” (εργατών / υπαλλήλων) για να σταθεροποιήσει και να αυξήσει τις επιτυχίες του. Δηλαδή τα κέρδη του. Οπότε η αρχική “κολλεκτίβα” γίνεται νομοτελειακά κανονική επιχείρηση. Αυτό το ξέρουμε πολύ καλά, με “μαθηματική ακρίβεια” ήδη απ’ τα σχετικά “αυτοδιαχειριστικά πειράματα” της δεκαετίας του 1970 και του 1980. Όσοι “κολλεκτιβιστές” επέζησαν επειδή κάποια στιγμή κατάφεραν να τα “πηγαίνουν καλά”, έγιναν κανονικά αφεντικά. Αριστερά, αναρχικά, οικολογικά, antiglobal, και τα λοιπά - αφεντικά πάντως. Και, μιλώντας γενικά, ιδιαίτερα σκληρά.
Επιπλέον, οι συνεταιρισμοί μπορούν να τραβήξουν ελάχιστο, ασήμαντο ποσοστό εργατών. Η συντριπτική πλειοψηφία της εργατικής τάξης παραμένει στη θέση της, το ίδιο η ανεργία και οι υπόλοιπες μορφές εκμετάλλευσης. Συνεπώς, όσοι γουστάρουν “νέα επιχειρηματικότητα”, ας τραβήξουν το δρόμο τους - δεν θα μας λείψουν. Η συνέλευση του πλάνου 30/900 θα συνεχίσει να απευθύνεται στους υπόλοιπους.

                                                     http://www.plano30900.gr/