Τέρμα τα φιλικά χτυπήματα στην πλάτη

Το 6ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας ολοκλήρωσε τις εργασίες του, με την ελπίδα ότι οι αναμνηστικές φωτογραφίες που βγήκαν το βράδυ της Τρίτης με τους χαμογελαστούς συνεδρους, δεν θα γίνουν διάσημες στα ιστορικά και πολιτικά βιβλία του μέλλοντος δίπλα σε κεφάλαια σχετικά με την κινεζοποίηση της χώρας και τη στροφή προς το σοσιαλιστικό κράτος υπερεπιχειρηματία.  

Στο ιστορικό 6^ο Συνέδριο συζητήθηκαν οι  «Κατευθύνσεις για την Οικονομική και Κοινωνική Πολιτική του Κόμματος και της Επανάστασης». Μεγάλα λόγια θα ακουστούν και θα γραφτούν μετά τη λήξη των εργασιών, δεν υπάρχει αμφιβολία.

Οι Κουβανοί όπως φαίνεται από τον δρόμο που επιλέγουν δεν θα αφήσουν την Επανάσταση να πεθάνει ψυχορραγώντας στα χέρια τους. Ότι και αν θέλουν να κάνουν πρέπει να τους αναγνωρίσουμε πραγματισμό, δεδομένο απαραίτητο σε ηγεσίες ανεξαρτήτως απόχρωσης και στόχων.  

Οι κατακτήσεις της Επανάστασης, κατακτήσεις που ελάχιστα έθνη πέτυχαν στον 20^ο αιώνα, (σε σύγκριση με την Κούβα σε οικονομία και πληθυσμό μάλλον κανένα) μπορεί να αποτέλεσαν το στήριγμα και τον βασικό πυλώνα της λαϊκής στήριξης της Επανάστασης, αλλά από ένα σημείο και μετά οι συνεχείς επικλήσεις σε αυτές μετατράπηκαν και σε τροχοπέδη για όλες τις πτυχές της κουβανέζικης κοινωνίας. Σε αυτό δεν φταίνε μόνο οι Κουβανοί, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο έβλεπαν την Κούβα απ’ έξω, συνήθως ως παράδειγμα, ως φάρο, ως πρωτοπόρο, με αποτέλεσμα μια φοβερή ωραιοποίηση των πραγμάτων, η οποία συνέβαλλε πάρα πολύ στην διαιώνιση της κατάστασης και στο εσωτερικό της χώρας.  

Το Κόμμα έφτασε στο 6^ο Συνέδριο του, 14 ολόκληρα μετά το προηγούμενο. Όπως και να χει οι αποφάσεις που λήφθηκαν είναι ιστορικής σημασίας. Πρόκειται για τις μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις που έγιναν στην χώρα από τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης.

Εκτός της εκλογής των μελών της Κεντρικής Επιτροπής και του Πολιτικού Γραφείου ψηφίστηκαν 313 νέα μέτρα, τροποποιήσεις και μεταρρυθμίσεις προκειμένου η οικονομία να ενισχυθεί και να αποφύγει τις δυσχέρειες που οι ίδιοι οι Κουβανοί σε ανώτατο επίπεδο λένε ότι προκάλεσε το σοβιετικού τύπου υπερσυγκεντρωτικό μοντέλο. Σκοπός του Συνεδρίου ήταν η στόχευση στο πρόβλημα που εδώ και αρκετά χρόνια ταλανίζει την οικονομία, η αντιμετώπιση των προβλημάτων υποτίμησης της εργασίας και των μισθών, της χαμηλής παραγωγικότητας και της γραφειοκρατίας. Στο επίκεντρο όλων των προβλημάτων –όπως σε κάθε οικονομία- είναι η παραγωγή. Η Κούβα μπορεί να έχει επιτύχει θαυμάσια αποτελέσματα σε βασικούς δείκτες ποιότητας ζωής, αλλά περικλεισμένη από ένα τελείως διαφορετικό και εχθρικό οικονομικό σύστημα αλλά και ένα τρομακτικό σε βάθος χρόνου εμπάργκο, έχει φτάσει σε οικονομικό τέλμα. Η πραγματική αξία των μισθών έχει σημειώσει φοβερή βουτιά εδώ και δύο δεκαετίες, χιλιάδες υπάλληλοι πληρώνονται στο όνομα του σοσιαλισμού για να μην κάνουν τίποτα, εναλλακτικές λύσεις σε ένα σύστημα περίκλειστο από «εχθρούς» δεν υπάρχουν.

Ο Ραούλ Κάστρο, έκανε λόγο για ένα «επικαιροποιημένο οικονομικό μοντέλο στο οποίο θα κυριαρχεί ο σχεδιασμός και θα λαμβάνει υπόψη τις τάσεις της αγοράς» και στο γεγονός ότι «για να επιτύχουμε, πρέπει το Κόμμα να βγει από τη νοοτροπία της αδράνειας» στην οποία πολλά μέλη του ήταν επί χρόνια βυθισμένα.
Ο αιδεσιμότατος Raúl Suárez μίλησε για  «προσπάθεια επίτευξης αμοιβαίας σύγκλισης μεταξύ ώθησης των ηθικών αξιών και οικονομικής ανάπτυξης», για μια οικονομική ανάπτυξη που –σε αντίθεση με τον καπιταλισμό- θα έχει στο επίκεντρό της τον άνθρωπο και την ηθική. “Κινέζικα”;  Η πορεία θα δείξει.
«Μόνο ο σοσιαλισμός είναι ικανός να νικήσει τις δυσκολίες και να διατηρήσει τις κατακτήσεις της Επανάστασης» καταλήγει το κείμενο που βγήκε στη δημοσιότητα τη Δευτέρα το βράδυ και μένει να δούμε πως θα συμβεί κάτι τέτοιο.

Δεν ξέρουμε ακόμα, και μάλλον θα κάνουμε καιρό να μάθουμε σε τι βάθος πρόκειται να εφαρμοστούν οι αλλαγές που θεωρούν απαραίτητες. Μαθαίνουμε για περαιτέρω άνοιγμα στον ιδιωτικό τομέα, γενναία μείωση θέσεων εργασίας του δημόσιου τομέα, γεωργική αποκέντρωση, αυτονομία των επιχειρήσεων και μείωση των επιδομάτων, σταδιακό κόψιμο κάποιων παροχών. Τι τύπου άνοιγμα; Που θα κατευθυνθούν οι εργαζόμενοι στο δημόσιο; Τι ακριβώς εννοούν αυτονομία των επιχειρήσεων;
Μάλλον είναι πολύ νωρίς για απαντήσεις αν και το τι έχει να γραφτεί και να ακουστεί από εδώ και πέρα για την Κούβα μπορείτε ήδη να το φανταστείτε. Ο καθείς θα λέει το μακρύ του και το κοντό του προβλέποντας, προσδοκώντας και προσπαθώντας να πείσει ή να επιβάλλει. Θα γίνει η Κούβα το παλιό θέρετρο των γιάνκηδων, μια οικονομία που θα αντιγράψει πράγματα από την Κίνα, η μήπως τίποτα από αυτά δεν θα προχωρήσει;

Τα δεξιά μέσα σε όλο τον κόσμο πανηγυρίζουν για μέτρα όπως αυτό της δυνατότητας αγοραπωλησίας σπιτιών που είχε απαγορευτεί από την επικράτηση της Επανάστασης. Σε ένα άρθρο στους New York Times ήδη ψάχνουν τον Γκόρμπι της Κούβας, ανάμεσα σε κάποια “πολλά υποσχόμενα” υψηλόβαθμα μέλη του Κόμματος.

Το Κόμμα βεβαιώνει ότι οι μεταρρυθμίσεις έχουν σκοπό να «εγγυηθούν το συνεχές και το αμετάκλητο του σοσιαλισμού» αλλά και ότι «θα εξακολουθήσουν να στηρίζονται στην στη σοσιαλιστική ιδιοκτησία των βασικών μέσων παραγωγής και θα διέπονται από την σοσιαλιστική αρχή της κατανομής σε κάθε εργαζόμενο ανάλογα με τις ικανότητές του και σύμφωνα με την εργασία του».

Η πλέον εμβληματική φιγούρα, ο ίδιος ο Fidel δήλωσε ότι «η νέα γενιά καλείται να διορθώσει και να αλλάξει όλα όσα πρέπει να διορθωθούν και να αλλαχτούν». Ο Fidel αποχωρεί από την Κεντρική Επιτροπή και μεταβιβάζει την εξουσία στον αδερφό του Ραούλ, ο οποίος προτείνει ως μέγιστο χρονικό όριο θητείας ανώτερων και ανώτατων κυβερνητικών θέσεων τις δύο πενταετείς θητείες, πρόταση που πάντως παραπέμπεται για την επόμενη Διάσκεψη του Κόμματος, στις αρχές του 2012. Ο Φιντέλ προειδοποιεί δραματικά ότι «σε αυτή την εποχή δεν υπάρχουν περιθώρια για λάθη» και δίνει πολύ μεγάλη βάση στη διεθνή κατάσταση.

Η φρασεολογία στράφηκε με φοβερή επιμονή (σε τέτοιο βαθμό που να προκαλεί ανησυχία) εναντίον του ιμπεριαλισμού. Εκτός του Ραούλ και του Φιντέλ, ήταν και ο δεύτερος γραμματέας Ματσάδο, ο οποίος μίλησε για «ανάγκη βελτίωσης των τρόπων αντιμετώπισης της ιδεολογικής επίθεσης του “αντιπάλου” ο οποίος επιδιώκει τη δημιουργία αβεβαιότητας, σκοταδισμού και κοινωνίας καταναλωτισμού». Όμως, είναι ακριβώς αυτές οι συνεχείς, επίμονες και εκτεταμένες αναφορές στην συνέχεια και τη διατήρηση του σοσιαλισμού σε ομιλίες και κείμενα που εντείνουν την ανησυχία.  Στην προσπάθεια να γράψω αυτό το κείμενο διάβασα δεκάδες…

Σύμφωνα με το Κ.Κ. 8.913.838 πολίτες συμμετείχαν στην τρίμηνη διαβούλευση (1/12-28/2) μέσω 163 χιλιάδων λαϊκών συνελεύσεων, με 3 εκατομμύρια από αυτούς να συνεισφέρουν σε τροποποιήσεις, προτάσεις και αλλαγές διαμορφώνοντας τα 2/3 του κειμένου. Μακάρι να είναι αλήθεια, αλλά μεταξύ μας, με βάση τη γενική αδιαφορία που υπάρχει τα τελευταία χρόνια, μου φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο να υπήρξε τέτοια συμμετοχή.  

Το Συνέδριο τελείωσε το βράδυ της Τρίτης. Από τα 15 νέα μέλη του πανίσχυρου Πολιτικού Γραφείου τα 3 θα είναι νέα με πρώτο γραμματέα τον Ραούλ Κάστρο και δεύτερο τον Χοσέ Ραμόν Ματσάδο. Αρκετές αλλαγές έγιναν στην σύνθεση της 115μελούς Κεντρικής Επιτροπής, με ακόμα αντιπροσωπευτικότερη εκπροσώπηση του πληθυσμού.

Προς το παρόν πολλά αριστερά και άλλα μέσα στην Αμέρικα Λατίνα σφυρίζουν αδιάφορα, ή πανηγυρίζουν τα 50χρονα από την νίκη εναντίον των γιάνκηδων στην Giron (την απόβαση στον Κολπο των Χοίρων), ημερομηνία την οποία προσεκτικά διάλεξε το Κόμμα για να ξεκινήσει τις εργασίες του ιστορικού Συνεδρίου.

Ο εναγκαλισμός της Κούβας όμως με τα κεκτημένα της Επανάστασης και τις νίκες εναντίον του ιμπεριαλισμού κούρασε περισσότερο την ίδια την πραγματικότητα στη χώρα, τελματώνοντάς τη.
Και τώρα είναι οι ίδιοι Κουβανοί που επιλέγουν να κάνουν το βήμα. Αν θα είναι μπροστά ή πίσω μένει να απαντηθεί. Γιατί ξέρουν πολύ καλύτερα από τον καθένα ότι το νησί κοντεύει να γίνει σαν τους ανθρώπους που όλοι τους χτυπούν φιλικά στην πλάτη και τους επαινούν ασταμάτητα αλλά κανείς δεν τους βοηθά.

 caminodelfuego.wordpress.com/